Opowiedziane

https://opowiedziane.ipn.gov.pl/ahm/swiadkowie/22192,Gwiazda-Andrzej.html
2024-03-29, 05:54

Andrzej Gwiazda

Działacz opozycji w okresie PRL, współtwórca Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i NSZZ „Solidarność”.

Andrzej Gwiazda urodził się 14 kwietnia 1935 r. w Pińczowie koło Krakowa. W 1940 r. jako dziewięcioletni chłopak wraz z matką i babką został wywieziony do kołchozu w Kazachstanie. Tam cała rodzina spędziła kolejnych sześć lat. Powróciła do Polski już po zakończeniu II wojny światowej. Jej nowym miejscem zamieszkania stał się Gdańsk. W 1953 r. Andrzej Gwiazda podjął studia na kierunku Elektronika na Politechnice Gdańskiej, a w 1961 r. ożenił się z Joanną Dudą.

Studia, przerwane przez powołanie do wojska, ukończył w 1966 r. Po obronie pracy dyplomowej pozostał na uczelni, gdzie rozpoczął pracę jako nauczyciel akademicki. W środowisku studenckim zaangażował się w protesty Marca 1968. W tym czasie zorganizował również protestacyjny wiec studencki na Politechnice, a dwa lata później – w 1970 r. uczestniczył w strajkach grudniowych.

Po zakończeniu pracy na uczelni został zatrudniony w Zakładach Okrętowych Urządzeń Elektrycznych i Automatyki „Elmor”. Obserwując doniesienia o protestach robotniczych w kraju oraz represjach władzy stosowanych wobec robotników, napisał wraz z żoną list do Sejmu PRL z wyrazami poparcia dla działań Komitetu Obrony Robotników – organizacji opozycyjnej mającej na celu pomoc represjonowanym.

Wtedy stał się obiektem zainteresowania Służby Bezpieczeństwa. Nie mógł z żoną opuścić kraju. Nie zniechęciło go to jednak do dalszych działań opozycyjnych. W 1978 r. został jednym z głównych założycieli Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Z chwilą wybuchu strajku w sierpniu 1980 r. był także jedną z najprężniej działających osób: redagował pismo WZZ „Robotnik Wybrzeża” oraz pełnił funkcję kolportera pism niezależnych. Został także członkiem Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego w Stoczni Gdańskiej. Wybrano go na jednego z dwóch wiceprzewodniczących (oprócz Ryszarda Kalinowskiego) – bezpośrednich zastępców Lecha Wałęsy w Krajowej Komisji Porozumiewawczej Solidarności.

Gdy 13 grudnia 1981 r. wprowadzono stan wojenny, został internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku. Zwolniono go w lipcu 1984 r. na mocy amnestii, jednak już w grudniu tego samego roku został ponownie aresztowany na 5 miesięcy. W sumie był jedenastokrotnie zatrzymywany na 48 godzin oraz poddawany rewizjom.

Był jednym z liderów Grupy Roboczej Komisji Krajowej Solidarności sprzeciwiającej się rozmowom z władzami PRL, prowadzonym przez Lecha Wałęsę. W 1989 r. występował jako przeciwnik obrad Okrągłego Stołu.

Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1990), Orderem Orła Białego (2006), Krzyżem Wolności i Solidarności (2018).

Przejdź do relacji

Opcje strony