Opowiedziane

https://opowiedziane.ipn.gov.pl/ahm/swiadkowie/24191,Sokol-Helena.html
2024-04-19, 02:28

Helena Sokół

Nauczycielka, organizatorka pomocy dla getta warszawskiego.

Helena Sokół urodziła się 31 lipca 1928 r. w Warszawie . Jej ojciec Ludwik był taksówkarzem, a matka Józefa woźną w gimnazjum (w następnych latach prowadziła również szkolny bufet). Miała dwóch braci, Mariana i przyrodniego Bolesława. W 1935 r., po kilku latach spędzonych w Warszawie, rodzina przeprowadziła się do Łomianek. W miejscowej szkole Helena Sokół rozpoczęła edukację i zawarła liczne przyjaźnie z dziećmi pochodzenia żydowskiego.

Rosnące napięcie towarzyszące zbliżającej się wojnie dawało się odczuć wśród miejscowej ludności już kilka miesięcy przed 1 września 1939 r. Latem tamtego roku ojciec Heleny Sokół został zmobilizowany do wojska i jako kierowca znalazł się w ewakuacyjnej kolumnie rządowej. Był internowany w Rumunii, następnie dołączył do Brygady Strzelców Karpackich. Walczył pod Tobrukiem i pod Monte Cassino.

Helena Sokół z matką zostały same. Pomagały rannym żołnierzom polskim, którzy przebywali w szpitalu tymczasowym w miejscowej szkole. W 1940 r. podczas łapanki ulicznej schwytany został Bolesław – przyrodni brat Heleny. Przewieziono go do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie niedługo później zmarł.

W 1942 r. Helena Sokół zakończyła edukację i rozpoczęła pracę w sklepie matki. Kobiety, chcąc pomóc Żydom z warszawskiego getta, rozpoczęły organizowanie nielegalnych paczek żywnościowych, które były przekazywane małoletnim łącznikom wymykającym się na „aryjską” stronę.

Po wojnie, w 1946 r., nauczyciel Heleny z czasów szkolnych, Teofil Jeziorski, namówił ją do zastania nauczycielką nauczania początkowego. W wieku 16 lat rozpoczęła pracę w szkole. Rok później do domu powrócił jej ojciec. Doświadczenia wojenne i powiązania z armią Andersa sprawiły, że miał duże problemy ze znalezieniem pracy. Ludwik Sokół zmarł w 1953 r.

W 1949 r. Helena Sokół zdała maturę w liceum pedagogicznym w Kwidzynie, następnie powróciła do rodzinnych Łomianek, wzięła ślub i do 1958 r. pracowała jako nauczycielka. Po przeprowadzce do Warszawy pracowała w szkole podstawowej przy ul. Twardej.

„Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” to projekt, który ma na celu upamiętnić wysiłek zbrojny Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej oraz losy ludności cywilnej ewakuowanej z ZSRS wraz z armią gen. Andersa.

Przejdź do relacji

Opcje strony