Opowiedziane

https://opowiedziane.ipn.gov.pl/ahm/swiadkowie/24194,Gawrych-Jadwiga.html
2024-03-29, 06:40

Jadwiga Gawrych

Perkusistka, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata, honorowa obywatelka Izraela.

Jadwiga Gawrych urodziła się 20 października 1930 r. jako dziecko gajowego Jana oraz gospodyni domowej Aleksandry. Miała dwóch braci: Jana i Józefa. W związku z pracą ojca cała rodzina mieszkała w leśniczówce niedaleko Mińska Mazowieckiego.

Do rodziny żyjącej pod okupacją niemiecką docierały częściowe informacje o antysemickiej polityce niemieckiego okupanta. Gdy do skrytego lasem gospodarstwa Gawrychów zaczęli docierać uciekający Żydzi, rodzina udzielała im schronienia. W domu Jadwigi Gawrych pomoc znalazło pięć osób: Abraham Słomka – skrzypek Filharmonii Warszawskiej, uciekinier z getta warszawskiego; Teresa Papier będąca w siódmym miesiącu ciąży, jej mąż Chaskiel oraz Frania i Mosze Aronsonowie. Jadwiga Gawrych nawiązała przyjazne stosunki z nowymi mieszkańcami. Abraham uczył ją gry na skrzypcach oraz gry w szachy.

18 marca 1943 r. w wyniku donosu sąsiadki do leśniczówki wtargnęli żandarmi z policją granatową. Niemcy spalili gospodarstwo. Prawie wszystkim ukrywającym się Żydom udało się zbiec do pobliskiego lasu. Próba ucieczki nie powiodła się jedynie ciężarnej Teresie Papier, która została raniona w nogę, a następnie pojmana i zastrzelona. Podczas obławy został również aresztowany ojciec Jadwigi Gawrych, którego po kilku dniach rozstrzelano w więzieniu. Jadwidze Gawrych wraz z matką i braćmi udało się uniknąć śmierci.

Po tych wydarzeniach niemająca dachu nad głową rodzina udała się do Piaseczna. Tam wybudowała skromny dom, w którym mieszkała do 1945 r. Po zakończeniu wojny Gawrychowie przenieśli się do Białogardu, gdzie uczęszczała do szkoły średniej. Po zdaniu matury wyjechała do Warszawy i rozpoczęła naukę w szkole muzycznej jako perkusistka. Równocześnie założyła warsztat naprawiający rajstopy i pończochy. W tym czasie działała w zespole „Klipsy”, z którym grała koncerty w Domu Kultury przy ul. Elektoralnej. Tam zespół zauważył Mieczysław Fogg, który zaprosił grupę do wieloletniej współpracy. Za sprawą świadectwa złożonego przez jedyną ocalałą z domu Gawrychów Żydówkę, Franię Aronson, Jadwiga Gawrych została odznaczona Medalem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

Przejdź do relacji

Opcje strony