Opowiedziane

https://opowiedziane.ipn.gov.pl/ahm/swiadkowie/24559,Roztropowicz-Szkubel-Stanislawa.html
2024-04-30, 23:00

Stanisława Roztropowicz-Szkubel

Doktor habilitowana, pracownik naukowy SGGW, ocalała Wołynianka, współuczestniczka uratowania żydowskiej dziewczynki, Sprawiedliwa wśród Narodów Świata.

Stanisława Roztropowicz-Skubel urodziła się w 1927 r. w Plaszowej k. Beresteczka na Wołyniu jako jedno z czworga dzieci Natalii z d. Taborowskiej i Józefa Roztropowiczów. Matka była nauczycielką, ojciec agronomem. W 1929 r. rodzina przeniosła się do Kraśnicy koło Dubna, a w 1932 r. do osady wojskowej pod Radziwiłłowem, gdzie rodzice wydzierżawili gospodarstwo rolne. Najpierw uczyła się w domu, a trzecią i czwartą klasę szkoły powszechnej ukończyła w Radziwiłłowie. Przerwała edukację po wkroczeniu wojsk sowieckich we wrześniu 1939 r. W 1940 r., po zagarnięciu przez władzę sowiecką rodzinnego gospodarstwa w ramach „rozkułaczania” oraz dokwaterowaniu do ich domu przesiedleńców z Podkarpacia i Huculszczyzny, Roztropowicze przenieśli się do miejscowości Białokrynica. Rok po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej rodzina wróciła pod Radziwiłłów, a w lecie 1943 r., w sytuacji narastającego antypolskiego terroru ze strony ukraińskich nacjonalistów, przeniosła się do samego Radziwiłłowa. W tym okresie Roztropowicze podjęli decyzję o wzięciu pod opiekę żydowskiej dziewczynki, przebywającej wcześniej w skrajnie złych warunkach u ich sąsiadów. W 1944 r. z powodu zbliżającego się frontu byli zmuszeni przenieść się do Dubna, gdzie Stanisława uczęszczała do szkoły z polskim językiem wykładowym. Wiosną 1945 r. rodzina Roztropowiczów z pozostającą pod ich opieką żydowską dziewczynką została przesiedlona do Nidzicy na Mazurach. Tu Stanisława ukończyła przyspieszony kurs gimnazjalny, a następnie liceum w Olsztynie. Egzamin dojrzałości zdała w 1948 r. Studiowała potem na wydziale rolniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Następnie podjęła pracę w Instytucie Ziemniaka, którą połączyła z asystenturą na SGGW. W 1959 r. odbyła roczny staż naukowy na terenie amerykańskiego stanu Idaho. Po obronie pracy doktorskiej uczestniczyła w wielu konferencjach naukowych, m.in. w Holandii, Austrii, Szwajcarii, Francji, Czechosłowacji, na Węgrzech i w ZSRS. Pracowała naukowo w Instytucie Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa.

W 1989 r. obroniła rozprawę habilitacyjną. Od 1997 r. jest na emeryturze. W 2002 r. został jej przyznany Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za pomoc w uratowaniu przed zagładą żydowskiego dziecka, a w październiku 2017 r. za ten sam czyn prezydent RP odznaczył ją Krzyżem Odrodzenia Polski. Wcześniej Medalem SwNŚ zostali odznaczeni jej rodzice oraz siostra.

Przejdź do relacji

Opcje strony