Stefan Pastewka
Żołnierz Szarych Szeregów, Powstaniec Warszawski, konspirator podziemia antykomunistycznego, więzień UB i NKWD.
Stefan Pastewka urodził się 10 kwietnia 1929 r. w Czechowicach. Później wraz z rodziną zamieszkał w podwarszawskim Ursusie, gdzie w zakładach pracował jego ojciec. Kiedy wybuchła wojna i rozpoczęła się niemiecka okupacja, od 1943 r. Stefan również podjął pracę w Zakładach Mechanicznych „Ursus” przy montażu niemieckich czołgów. W tym samym czasie został zaprzysiężony do Szarych Szeregów (Hufiec „Ochota”, drużyna OC100), w ramach działalności konspiracyjnej używał pseudonimów „Jurek” i „Stefan” oraz zajmował się głównie kolportowaniem podziemnej prasy. Natomiast podczas pracy na rzecz okupanta Stefan przeprowadzał sabotaż i wynosił amunicję na potrzeby konspiracji (w sumie ok. 20-30 kg). Zdarzyło się raz, że na terenie zakładów zdobył i wyniósł na zewnątrz pistolet maszynowy, który przekazał potem do batalionu „Miotła”. W czasie Powstania Warszawskiego Stefan Pastewka w ciągu kilku dni walczył na terenie Ochoty, potem został przez Niemców wywieziony na zachód do obozów pracy. Pracował w fabrykach we Wrocławiu i w Oławie, w styczniu 1945 r. uciekł z transportu i powrócił do Polski. Włączył się w podziemną działalność antykomunistyczną, gromadząc przede wszystkim broń i amunicję. W grudniu 1945 r. został aresztowany – był przetrzymywany, przesłuchiwany oraz bity w aresztach NKWD, UB i Informacji Wojskowej. Jesienią 1946 r. został skazany na 7 lat więzienia, ale na mocy amnestii w czerwcu 1947 r. wyszedł na wolność. Skończył szkołę, chciał studiować wieczorowo, ale ze względu na więzienną przeszłość nie było to możliwe. Krótko pracował w prywatnym warsztacie jako ślusarz, a od 1950 r. wrócił do pracy w zakładach „Ursus”, w których przepracował do emerytury.