Wacław Żelazek
Żołnierz II Korpusu gen. Andersa, pracował w wywiadzie, po wojnie na emigracji we Włoszech i w Argentynie.
Wacław Żelazek urodził się 16 września 1919 r. w Palędziu k. Poznania w licznej rodzinie młynarza, gospodarza, Powstańca Wielkopolskiego Stanisława Żelazka i Stanisławy z d. Szymkowiak. Był jednym z szesnaściorga rodzeństwa. W Poznaniu ukończył Gimnazjum Marii Magdaleny. W 1936 r. wyjechał do Włoch i tam został – kształcił się w liceum, a później rozpoczął studia. Po wybuchu wojny wraz z innymi ochotnikami próbował dostać się do Polski, ale jego grupa została zawrócona na granicy z Jugosławią. Potem pomagał polskim żołnierzom zdążającym do organizującego się we Francji Wojska Polskiego gen. Władysława Sikorskiego.
Kiedy alianci wylądowali we Włoszech, wraz z grupą kilkudziesięciu Polaków zgłosił się do II Korpusu gen. Władysława Andersa. Przeszedł odpowiednie przeszkolenie i po bitwie pod Monte Cassino trafił do tzw. Dwójki, czyli wywiadu wojskowego. Zajmował się m.in. przesłuchiwaniem jeńców i uciekinierów, tłumaczeniem z języka włoskiego, przygotowaniem kwater i obstawą uroczystości. Był na froncie (choć bezpośrednio nie walczył) pod Anconą i Bolonią. Po wojnie pozostawał na emigracji we Włoszech (w tym czasie wziął ślub z Włoszką Teresą Torrice) oraz przez wiele lat w Argentynie. Jego rodzonym bratem był o. Marian Żelazek (1918–2006), więzień niemieckich obozów, duchowny Kościoła rzymskokatolickiego, werbista i misjonarz działający w Indiach.
Wacław Żelazek zmarł 4 marca 2015 r.
„Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” to projekt, który ma na celu upamiętnić wysiłek zbrojny Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej oraz losy ludności cywilnej ewakuowanej z ZSRS wraz z armią gen. Andersa.
