Yoshiho Umeda
Japoński przedsiębiorca mieszkający w Polsce, działacz opozycji PRL, autor publikacji na temat ekologii.
Yoshiho Umeda urodził się 16 września 1949 r. w Japonii. Jego ojciec prof. Ryochu Umeda w okresie międzywojennym przyjechał do Polski – był tłumaczem literatury polskiej oraz współtwórcą katedry japonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1963 r. – zgodnie z wolą ojca – Yoshiho przyjechał do Polski. W 1968 r. ukończył III LO im. Tadeusza Kościuszki w Łodzi i rozpoczął pracę w przedstawicielstwach japońskich firm działających w Polsce. W latach 1968–1975 studiował filologię polską i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1973 r. wziął ślub z Polką Agnieszką Żuławską, z którą miał trójkę dzieci: Tomoho, Julię i Hanę.
Po marcu 1968 r. wspomagał represjonowanych studentów, później współpracował z KOR (dostarczał m.in. z Japonii materiały potrzebne do drukowania, nagrywania itp.) oraz NSZZ „Solidarność”. Zaangażował się w organizowanie Radia „Solidarność” Regionu Mazowsze, uczestniczył w I Krajowym Zjeździe Delegatów w Gdańsku, zorganizował wyjazd delegacji „Solidarności” – z Lechem Wałęsą na czele – do Japonii, współtworzył Centrum Informacji Polskiej w Tokio.
Po wprowadzeniu stanu wojennego Yoshiho Umeda był często zatrzymywany i przesłuchiwany. W styczniu 1982 r. zmuszono go do wyjazdu z Polski. Na emigracji nie pozostawał bierny – we Francji organizował pomoc dla Polski, współpracował z japońskimi związkami zawodowymi na rzecz „Solidarności”, koordynował pracę „S” w Brukseli oraz był przedstawicielem „S” na Azję.
W 1989 r. mógł wrócić do Polski i ponownie zaangażował się w działalność dla „Solidarności” – zeznawał przed sądem w sprawie pacyfikacji kopalni „Wujek”, był obserwatorem obrad Okrągłego Stołu, pracownikiem KO „S” oraz współzałożycielem nieformalnej grupy Konwent Seniorów „S”.
Od 2000 r. rozpoczął działalność na rzecz wdrożenia mechanizmów Protokołu z Kioto do ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu w Polsce. Jest autorem wielu opracowań i artykułów na temat ekologii, zmian klimatu i handlu emisjami. Był członkiem Rady Konsultacyjnej parlamentarnego zespołu ds. Energetyki i członkiem Rady Głównej Polskiej Izby Biomasy.
Za swoją działalność uhonorowany odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (2001) oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006).
Yoshiho Umeda zmarł 4 maja 2012 r. w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W 2015 r. został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.